Rozliczenie podatkowe, czyli wypełnienie i przekazanie odpowiedniego formularza do Urzędu Skarbowego, jest obowiązkowe dla każdej osoby, która w danym roku podatkowym osiągnęła dochód. W niektórych przypadkach w rozliczeniu się z fiskusem może wyręczyć nas instytucja (na przykład ZUS). Brak takiego rozliczenia, bądź też błędy w nim popełnione mogą skutkować poważnymi konsekwencjami, zatem warto zwrócić uwagę zarówno na nałożone przez państwo na każdego obywatela obowiązki, jak i najczęstsze pomyłki popełniane w trakcie wypełniania zeznania podatkowego.

Czym jest roczna deklaracja PIT

Osiągając dochody z różnych źródeł – np. z tytułu wykonywania umowy zlecenia, umowy o dzieło, pracy itd., otrzymasz od pracodawcy i innego płatnika PIT-11. Jest to informacja o dochodach uzyskanych w poprzedni roku, pobranych zaliczkach na podatek, zapłaconych składkach na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. PIT-11 powinieneś otrzymać do końca lutego roku następnego (np. do końca lutego 2018 r. za rok 2017). Jednak, nawet kiedy PIT-11 nie zostanie przekazany (nie dotrze), masz obowiązek złożyć roczny PIT.

Jako podatnik powinieneś skorzystać – w zależności od sytuacji – z określonego formularza PIT. Do najczęściej wypełnianych przez określone grupy podatników, należą druki:

PIT-37 – druk PIT przeznaczony dla pracowników etatowych i wszystkich podatników, którzy osiągają dochody za pośrednictwem płatnika, opodatkowane na zasadach ogólnych, według dwustopniowej, progresywnej skali podatkowej – 18 i 32%;

PIT-36 – formularz przeznaczony jest dla podatników osiągających dochody bez pośrednictwa płatnika, opodatkowane na zasadach ogólnych, według skali podatkowej (druk ten wypełniają m.in. przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą);

PIT-28 – formularz przeznaczony dla podatników rozliczających się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, z działalności gospodarczej lub z najmu prywatnego.

Brak przychodu – w przypadku przedsiębiorcy – nie oznacza zwolnienia z konieczności złożenia rocznego zeznania podatkowego. Zeznania natomiast nie muszą składać osoby fizyczne, które nie osiągają żadnego przychodu, tj.: osoby niepracujące, które są na utrzymaniu współmałżonka czy rodziców, a także osoby pobierające świadczenia z ośrodka pomocy społecznej (zgodnie ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych świadczenia z pomocy społecznej wolne są od podatku dochodowego). Konieczność rozliczenia spoczywa jednak na osobach zarejestrowanych jako bezrobotne, otrzymujących zasiłek dla bezrobotnych.

Jako podatnik jesteś zatem zobowiązany złożyć urzędowi skarbowemu zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. W przypadku gdy z różnych powodów nie złożysz zeznania podatkowego w terminie, to zgodnie z ustawą z dnia 10 września 1999 r. kodeks karny skarbowy, grozi ci odpowiedzialność karnoskarbowa tj. możesz zostać ukarany za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe.

Niezłożenie PIT-u w terminie jest zaklasyfikowane jako wykroczenie skarbowe, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. W 2017 roku jest to suma 10 000 zł. W ramach kary, urzędnik lub inspektor kontroli skarbowej może ukarać cię mandatem o wysokości od jednej dziesiątej do dwukrotności minimalnego wynagrodzenia (obecnie 2000 zł brutto). Za spóźniony PIT można więc zapłacić od 200 zł do 4000 zł. Sprawa robi się poważniejsza, kiedy zaległa należność skarbowa wynosi powyżej 10000 zł – wówczas przewinienie staje się przestępstwem. W takim przypadku, kara pieniężna jest wymierzana w formie stawek dziennych, ustalanych przez sąd na podstawie dochodów i sytuacji materialnej podatnika. W 2017 r. to kwoty rzędu od 66,66 zł do 26 664 zł.

Jeśli zorientowałeś się, że zapomniałeś złożyć zeznanie podatkowe, jak najszybciej udaj się do urzędu skarbowego by złożyć zaległą deklarację, uzasadnić zwłokę oraz zapłacić zaległy podatek. Kilkudniowe opóźnienie nie powinno skutkować odpowiedzialnością karnoskarbową, ale powinieneś jak najszybciej wywiązać się z obowiązku podatkowego. Aby uniknąć kary, dołącz do uzupełnionego PIT-u „czynny żal podatnika” i umotywuj przyczynę powstania opóźnienia.

Najczęściej występujące błędy na formularzach

Mimo udostępnienia przez podatnika poradników dotyczących sposobu wypełniania formularzy podatkowych, możliwości wypełnienia formularza online, czy skorzystania z pomocy biur rachunkowych (a nawet możliwości zlecenia urzędowi, by wypełnił formularz PIT za nas), podatnicy wciąż samodzielnie wypełniają formularze podatkowe. Niestety często zdarzają się w nich błędy, które skutkują koniecznością składania korekt. Zobacz, jakie nieprawidłowości w deklaracjach występują najczęściej:

• nieaktualny formularz podatkowy – zarówno e-deklaracja, jak i deklaracja w papierowej wersji, musi być formularzem aktualnym dla danego roku podatkowego. Składając niewłaściwy i/lub nieaktualny druk PIT, narażasz się na wezwanie do korekty bądź do ponownego złożenia zeznania podatkowego;
• niewłaściwy identyfikator podatkowy – wypełniając roczny PIT powinieneś posłużyć się właściwym identyfikatorem podatkowym. Chodzi tu o NIP w przypadku, gdy prowadzisz działalność gospodarczą lub jesteś zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług bądź jesteś płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne za ubezpieczonego pracownika. W pozostałych przypadkach w polu „identyfikator” powinien być pisany numer PESEL – podają go osoby fizyczne objęte rejestrem PESEL, które nie prowadzą działalności gospodarczej lub nie są zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług;
• nieuwaga przy przenoszeniu danych – może ona spowodować nieprawidłowe przeniesienie kwot z PIT-11 lub z załączników dołączonych do zeznania,
• brak zaokrąglenia lub nieprawidłowe zaokrąglenie podstawy obliczenia podatku oraz podatku należnego – zarówno podstawę obliczenia podatku, jak również podatek należny zaokrąglamy do pełnego złotego (kwoty wynoszące 50 i więcej groszy podwyższamy do pełnych złotych).