Leasing czy kredyt – wielu przedsiębiorców mierzy się z takim dylematem, planując dokonać zakupu maszyn czy samochodu do firmy. Z której z tych dwóch form finansowania lepiej jest skorzystać? Tak naprawdę zarówno kredyt jak i leasing mają swoje wady, ale i zalety, co sprawia, ze każda z nich może stać się lepszym wyborem w określonej sytuacji.  Czym zatem należy się kierować, stając przed takim dylematem? 

Kredyt bankowy

Bank, przez umowę kredytu, zobowiązuje się postawić do dyspozycji kredytobiorcy określoną kwotę środków pieniężnych w określonym terminie lub terminach, a kredytobiorca zobowiązuje się zużytkować środki z kredytu zgodnie z przeznaczeniem i warunkami określonymi w umowie oraz spłacać raty kredytu wraz z oprocentowaniem w określonych terminach.

W celu uzyskania kredytu należy przejść przez określoną przez bank procedurę, której głównym elementem jest sporządzenie wniosku kredytowego. Oprócz informacji o firmie należy w nim również opisać szczegółowo, na jakie cele i w jaki sposób będą zużyte środki pochodzące z kredytu. Kredyty przyznawane są przedsiębiorstwom, które posiadają zdolność kredytową, tj. zdolność do terminowej spłaty zaciągniętego kredytu wraz z należnymi odsetkami w terminie wynikającym z umowy. Ocenie zdolności kredytowej poddawane są m.in.:

• płynność płatnicza (terminowe wywiązywanie się przedsiębiorstwa z zapadających terminów płatności zobowiązania),
• efektywność finansowa (zapewniająca wystarczalność zysku netto na finansowanie bieżących potrzeb i finansowanie rozwoju),
• sytuacja majątkowa potencjalnego kredytobiorcy (płynność składników posiadanego majątku) i źródła finansowania majątku (kapitały własne i obce).

Ważnym warunkiem przyznania kredytu, poza zdolnością kredytową, jest posiadanie zabezpieczenie kredytu, a warunki kredytu na ogół dyktowane są przez bank. Jedynie klient wysoko oceniony przez bank może liczyć na ich pewną elastyczność. Spłata raty kredytu i odsetek następuje zwykle w okresach miesięcznych. W przypadku wcześniejszej spłaty, umowa może przewidywać niekorzystne aspekty („karę”) w postaci dodatkowej prowizji lub konieczności zapłaty odsetek mimo wcześniejszej spłaty kapitału. Umowa może również wprost zakazywać wcześniejszej spłaty kredytu.

Podstawową zaletą kredytu jest – poza możliwością podjęcia i realizacji przedsięwzięć przekraczających własne możliwości finansowe przedsiębiorstwa – optymalne oddziaływanie na efektywność (kredytowanie zmusza do kalkulowania opłacalności).

Kredyty obrotowe finansują bieżące potrzeby przedsiębiorstwa (np. zakup towaru, wypłata wynagrodzeń), a kredyty inwestycyjne wykorzystywane są do finansowania zadań długoterminowych, umożliwiających modernizację i rozwój (np. zakup specjalistycznego sprzętu, środków transportu).

Przedsiębiorstwa mogą korzystać z kredytu w rachunku bieżącym. Jest on zaliczany do kredytów obrotowych i udzielany na finansowanie bieżących potrzeb przedsiębiorstwa. Umowa kredytowa umożliwia kredytobiorcy doprowadzenie do powstania debetu w rachunku bieżącym, co pozwala firmie dysponować środkami finansowymi większymi od tych, które faktycznie zostały zgromadzone na jej rachunku bieżącym (zobowiązanie to nosi nazwę kredytu w rachunku otwartym). Kredyt w rachunku bieżącym może występować również w postaci kredytu kasowego (płatniczego – udzielanego na finansowanie przejściowych i nieprzewidzianych trudności płatniczych). Udzielany jest wówczas w uzgodnionej w umowie kwocie klientom banku, którzy mają w nim rachunek bieżący.

Z kolei kredyt długoterminowy jest przeznaczany na finansowanie inwestycji, np.:

• materialnych (zakup lokalu i/lub jego wyposażenie),
• niematerialnych (np. podpisanie umowy franchisingowej),
• finansowych (np. zakup akcji komercyjnej spółki w celu jej przejęcia).

Właściciel przedsiębiorstwa może swobodnie kształtować wykorzystanie środków kredytu, zależnie od tempa realizacji inwestycji. Atrakcyjność kredytu uzależniona jest od ceny, jaką kredytobiorca musi zapłacić za dysponowanie przez pewien czas obcymi środkami finansowymi. Dziś w każdym banku można otrzymać symulację spłaty kredytu (zawierającą harmonogram spłat z wysokością raty kredytu – odsetkową i kapitałową oraz pozostałym saldem) w różnych wariantach, można zatem porównać oferty, uwzględniając wszelkie opłaty dodatkowe. Ponadto warto mieć na względzie fakt, iż możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania kwoty odsetek należnych bankowi z tytułu udzielonego kredytu w znacznym stopniu zmniejsza ciężar kosztów faktycznie ponoszonych przez kredytobiorcę (tzw. tarcza podatkowa).

Leasing

Leasing jest jedną z form pozyskania środków trwałych, wykorzystywanych w działalności gospodarczej. Leasing jest zobowiązaniem finansującego (leasingodawcy) do nabycia rzeczy od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddania tej rzeczy korzystającemu (leasingobiorcy) do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne zwane czynszem leasingowym.

W odróżnieniu od kredytu bankowego, który bezpośrednio wpływa na powiększenie kapitału przedsiębiorstwa, leasing przyczynia się do oszczędności kapitału (stąd określony jest jako surogat). Ta oszczędność polega na korzystaniu z obcego czynnika produkcji. Z finansowego punktu widzenia skutki stosowania surogatów kapitału mają istotny wpływ na płynność finansową, koszty oraz rentowność firmy. Zaletą leasingu jest m.in. to, że opłaty z tytułu leasingu ujmowane są jako koszty działalności przedsiębiorstwa.

Firma korzystająca z leasingu ma prawo:

• dochodzić roszczeń z tytułu wad rzeczy na podstawie uprawnień przysługujących finansującemu względem zbywcy;
• żądać odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, jeśli uprawnienie finansującego do odstąpienia wynika z przepisów prawa lub umowy ze zbywcą;
• żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu czasu trwania leasingu lub w innym terminie uzgodnionym przez strony, jeżeli do tego zobowiązał się finansujący.

Nie można natomiast oddać rzeczy do używania osobie trzeciej, a także czynić zmian w rzeczy bez zgody firmy leasingowej, chyba że wynikają one z przeznaczenia rzeczy.

Decyzja inwestycyjna przedsiębiorstwa, co do skorzystania z leasingu powinna być poprzedzona kalkulacją opłacalności różnych form finansowania określonego zamierzenia. Podjęcie decyzji powinno być również poprzedzone porównaniem ofert różnych instytucji zajmujących się usługami leasingowymi. Pozwoli to na zebranie niezbędnych informacji dotyczących: wysokości kosztu całkowitego leasingu, konieczności wnoszenia opłat manipulacyjnych przy zawieraniu umowy, wariantów wysokości wnoszonej opłaty wstępnej, sposobu rozłożenia rat leasingowych (raty stałe czy zmienne), wysokości opłaty końcowej w razie przejęcia obiektu na własność po wygaśnięciu umowy leasingowej, marży stosowanej przez daną instytucję, czasu, na jaki można zawrzeć umowę leasingową i sposobu zabezpieczenia tej umowy.

Czynnikiem, który często przekonuje przedsiębiorstwa do skorzystania z leasingu jest stosunkowo krótki okres finansowania, a także stosunkowo niewielka liczba dokumentów (w przeciwieństwie do kredytu bankowego) niezbędnych do dopełnienia formalności.  Ponadto, firmy leasingowe nie sprawdzają tak dokładnie zdolności kredytowej swojego klienta, jak robią to banki oraz nie wymagają wysokiego wkładu własnego.

Kredyt czy leasing?

Zarówno skorzystanie z leasingu, jak i kredytu posiada sporo zalet oraz wad. Nie można zatem jednoznacznie wskazać na przewagę jednego z tych form finansowania – wybór należy do przedsiębiorcy, który powinien wziąć pod uwagę szereg ważnych okoliczności, tj.: sytuacja finansowa firmy, zdolność kredytową, a także rodzaj potrzebnego przedmiotu.